چرا در قرآن حضرت مريم(س) «خواهر هارون» معرفي شده، در حاليكه وي برادري نداشته؟

سوره مريم/ آيه 28:

(«يا أُخْتَ هارُونَ ما كانَ أَبُوكِ امْرَأَ سَوْءٍ وَ ما كانَتْ أُمُّكِ بَغِيًّا»)

آيه 28 سوره مريم(س) زماني را توصيف مي كند كه مريم، عيسي را در آغوش گرفته نزد مردم مي رود و همه از ديدن وي همراه فرزند متعجب شده، به وي مي گويند: «يا أُخْتَ هارُونَ ما كانَ أَبُوكِ امْرَأَ سَوْءٍ وَ ما كانَتْ أُمُّكِ بَغِيًّا» اى خواهر هارون، پدرت مرد بدى نبود و مادرت [نيز] بدكاره نبود. حال اين سوال مطرح مي شود كه چرا مريم در اين خطاب به خواهر هارون تعبير شده در حاليكه مريم برادري نداشته است؟ در روايتي آمده، پيامبر اسلام مغيره را به سوي نجران فرستاد. جمعي از مسيحيان به او گفتند: مگر شما در كتاب خود نمي خوانيد: "يا أُخْتَ هارُونَ"؛ اگر منظور از هارون برادر موسي است، ميان مريم و هارون فاصله زيادي است. مغيره از پيامبر سوال كرد. پيامبر اكرم(ص) فرمود: چرا در پاسخ آنها نگفتى كه در ميان بنى اسرائيل معمول بوده كه افراد نيك را به پيامبران و صالحان نسبت مى ‏دادند.[1]  بنابراين نام گذاري به نام پدران درميان بني اسرائيل چيزي معمول بوده، بويژه نام كسي مانند هارون كه بزرگ قوم خود بوده و جايگاه ويژه اي در ميان بني اسرائيل داشت و نخستين رئيس كاهنان فرزندان لاوي، بزرگترين قبيله بني اسرائيل بود.[2] هم چنين حضرت مريم از طرف مادر به خانواده كاهنان برمى ‏گردد، كه از نسل هارون و عمران هستند. در انجيل، اليزابت‏ همسر زكريا كه خاله مريم مي شود، از نسل هارون معرفي شده است. عبارت انجيل اين است: «كاهنى بود به نام زكريا، از دسته «ابيّا» [خدمتگزاران خانه خدا]، و زنش از خواهران هارون و نامش «اليزابت» بود». بنابراين مريم از طرف مادر به هارون فرزند عمران منسوب است.

در نتيجه مي توان گفت خانواده عمران يك موجوديّت واحد دارد كه در برابر آن، خانواده ابراهيم يعنى اسماعيل، اسحاق و ديگر كسانى كه بى ‏واسطه از آن مى‏ باشند، به ويژه يعقوب و پسرش يوسف قرار دارد.[3] بنابراين مريم از نظر نسب به عمران، پدر هارون و موسي مي رسد، به همين دليل نسبت بالاي مريم را به رخ او كشيدند و گفتند اي خواهر هارون، نه پدرت مرد بدي بود و نه مادرت بدكاره! چنان چه به فردي از بني هاشم گفته مي شود: اي برادر هاشم.[4] طبق اين دو نقل كاملا صحيح است كه مريمي كه خود از نسل پيامبران است و نسب وي به عمران مي رسد هم به دليل پاكي و هم بدليل نسبي به هارون و عمران نسبت داده شود.  چرا كه هم از نسل ايشان است و هم در پاكي مانند ايشان مي باشد.

پي نوشت: [1] . تفسير نور الثقلين، عروسى حويزى عبد على بن جمعه، انتشارات اسماعيليان، قم، 1415ق،  ج‏3، ص: 333 [2] . نقد شبهات پيرامون قرآن كريم، محمد هادي معرفت، ترجمه حسن حكيم باشي و ديگران ،ص115 [3] . دفاع از قرآن در برابر آراى خاورشناسان، عبد الرحمن بدوى، ترجمه سيد حسين سيدى‏، به نشر، ص250-249 [4] .نقد شبهات پيرامون قرآن كريم، محمد هادي معرفت، ترجمه حسن حكيم باشي و ديگران، ص113